Emerytura „Mama 4 plus”. Kto i kiedy może złożyć wniosek?

Od dwóch lat funkcjonuje program „Mama 4 plus”, czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Jest to finansowa pomoc dla rodziców, którzy poświęcając się wychowaniu co najmniej czwórki dzieci, zrezygnowali z zatrudnienia lub w ogóle nie podjęli pracy i tym samym nie wypracowali sobie choćby minimalnej emerytury.

Wnioski o świadczenie „Mama 4 plus” można składać cały czas. O świadczenie to mogą ubiegać się nie tylko mamy, ale po spełnieniu określonych warunków również ojcowie. Od połowy 2019 roku wnioski o rodzicielskie świadczenie uzupełniające rozpatruje tylko jeden oddział ZUS – w Białymstoku.

Do końca lutego br. do ZUS-u w całej Polsce wpłynęło ponad 72,3 tys. wniosków o rodzicielskie świadczenie uzupełniające, a w naszym regionie prawie 2 tys.

Aby otrzymać rodzicielskie świadczenie uzupełniające, potocznie nazywane „Mama 4 plus”, trzeba spełnić kilka warunków ustawowych. Jednym z nich jest brak dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania (środki utrzymania należy oceniać na tle wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca 2021 r. wynosi 1250,88 zł brutto). Przy ocenie prawa do świadczenia są brane pod uwagę tylko źródła dochodu osoby, która się o nie ubiega. Ponadto świadczenie wypłacane jest na wniosek osoby zainteresowanej po osiągnięciu przez nią wieku emerytalnego – 60 lat w przypadku kobiet i 65 w przypadku mężczyzn. Wniosek należy złożyć w oddziale ZUS lub w oddziale KRUS.

Świadczenie to może być przyznane matce, która urodziła i wychowała lub jedynie wychowała co najmniej czworo dzieci, a w przypadku jej śmierci albo porzucenia przez nią dzieci lub długotrwałego zaprzestania wychowanie dzieci również – ojcu. Świadczenie przysługiwać będzie nie tylko w przypadku wychowywania własnych dzieci, ale także w razie wychowywania dzieci współmałżonka, dzieci przysposobionych lub przyjętych na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej).

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie ma stałej kwoty, lecz nie może przekroczyć wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca wynosi 1250,88 zł brutto. Świadczenie jest przyznawane w takiej wysokości, aby łącznie z pobieraną emeryturą czy rentą nie przekroczyło kwoty minimalnej emerytury. Oznacza to, że w przypadku braku prawa do emerytury lub renty świadczenie przysługuje w wysokości najniższej emerytury. Natomiast, jeśli emerytura lub renta jest niższa od minimalnej emerytury, to świadczenie stanowi dopełnienie do wysokości najniższej emerytury. Na przykład, jeśli obecnie pobieramy świadczenie w wysokości 800 zł, zostanie ono uzupełnione o 450,88 zł.

Kto nie dostanie świadczenia

Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości, co najmniej najniższej emerytury. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie przysługuje również osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności (oprócz osób, odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego). Ponadto Prezes ZUS (lub KRUS) może odmówić przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego:

• osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka, lub dzieci w pieczy zastępczej,
• w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci.

Świadczenia „Mama 4 plus” może również nie otrzymać wnioskodawca, który posiada niezbędne środki utrzymania. Przy ocenie prawa do świadczenia są brane pod uwagę tylko źródła dochodu osoby, która się o nie ubiega.

O czym należy zawiadomić ZUS, jeśli pobiera się „Mama 4 plus”

Osoba pobierająca rodzicielskie świadczenie uzupełniające, ma obowiązek zawiadomić ZUS o wszelkich zmianach, które mają wpływ na prawo do tego świadczenia i jego wysokość, na przykład o podjęciu zatrudnienia, osiąganiu dodatkowych dochodów czy też prawie do innego świadczenia.