Emerytura i renta po zmarłym

Wiele osób zadaje pytanie gdy umiera ktoś bliski, czy świadczenie za mieniąc, w którym emeryt lub rencista zmarł, należy się komuś. Jeżeli np. ktoś zmarł w październiku, a ZUS nie wypłacił świadczenia, bo otrzymał informację o zgonie, to niezrealizowaną emeryturę można wypłacić członkom rodziny tej osoby - na ich wniosek. Warto również wiedzieć komu przysługuje i w jakich sytuacjach ZUS będzie domagał się zwrotu.

Prawo do świadczeń ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej. Jeżeli zgon świadczeniobiorcy nastąpił przed terminem płatności emerytury lub renty, a istnieje możliwość wstrzymania wypłaty tego świadczenia, wówczas wstrzymanie świadczenia następuje od miesiąca, w którym nastąpił zgon. W przeciwnym przypadku wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarł emeryt/rencista. Listonosz, który przynosi emeryturę czy rentę po śmierci świadczeniobiorcy nie powinien jej wypłacać domownikom, tylko zwrócić do ZUS, a uprawniony członek rodziny powinien złożyć do Zakładu wniosek o wypłatę tzw. świadczenia niezrealizowanego. W sytuacji kiedy listonosz wypłaci świadczenie, ZUS ustali nadpłatę i będzie dochodził zwrotu wypłaconej kwoty. Pieniądze wypłacone po śmierci emeryta/rencisty – trzeba zwrócić, jako nienależnie pobrane świadczenie.

Jeśli emerytura lub renta przekazywana jest na rachunek bankowy, obowiązek zwrotu dotyczy świadczeń, wypłaconych za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć emeryta/rencisty.

Co to jest niezrealizowane świadczenie z ZUS

Niezrealizowane świadczenie to takie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli np. ktoś zmarł w październiku, a ZUS nie wypłacił świadczenia, bo otrzymał informację o zgonie, to niezrealizowaną emeryturę można wypłacić członkom rodziny tej osoby - na ich wniosek.

- „Niezrealizowane świadczenie to również takie świadczenie, o które zmarła osoba złożyła wniosek, ale nie otrzymała decyzji np. z powodu prowadzonego przez nas postępowania. Również w przypadku, gdy osoba, która ma ustalone prawo do świadczenia i która złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, a przed załatwieniem tego wniosku przez ZUS zmarła – należność przysługująca zmarłemu może być wypłacona w ramach niezrealizowanych świadczeń.” - wyjaśnia rzeczniczka.

Kto może się starać o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

Prawo do niezrealizowanych świadczeń mają:

• w pierwszej kolejności – mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,
• drugiej kolejności:  – małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo domowe).
• w trzeciej kolejności – inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.

Jakie trzeba złożyć dokumenty

Dokumenty, na podstawie których ZUS ustali uprawnienia do niezrealizowanych świadczeń, to w szczególności:

• odpis aktu zgonu,
• odpis aktu małżeństwa – w przypadku małżonka,
• odpis aktu urodzenia – w przypadku dzieci,
• środki dowodowe potwierdzające fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.

Druk wniosku o niezrealizowane świadczenie (druk ENS) dostępny jest na stronie internetowej zakładu, a także w każdej placówce ZUS.