Od 7 lipca selektywne kontrole pojazdów na granicy polsko-litewskiej

Przywrócenie kontroli na granicy z Litwą (a także z Niemcami) jest – jak wyjaśniał wojewoda podlaski Jacek Brzozowski – odpowiedzią na zauważalny wzrost liczby osób, które próbują nielegalnie przedostać się do Polski przez kraje bałtyckie. Wojewoda wskazał, że jest to bezpośrednio związane z wysoką skutecznością zapory na granicy polsko-białoruskiej, której szczelność szacuje się obecnie na 98 procent. Osoby instrumentalnie wykorzystujące nielegalną migrację zaczynają wobec tego szukać alternatywnych dróg, m.in. przez Łotwę i Litwę.

Projekt rozporządzenia w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej, opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji, wskazuje, że decyzja ta jest odpowiedzią na „poważne zagrożenie nielegalną imigracją” na wskazanych odcinkach granicy. Zgodnie z Kodeksem granicznym Schengen, w sytuacji nieprzewidzianego i pilnego zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego, państwo członkowskie może wyjątkowo przywrócić kontrolę na granicach wewnętrznych.

Selektywne kontrole na granicy polsko-litewskiej będą prowadzone przez funkcjonariuszy Straży Granicznej. Wspierać ich będą żołnierze 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz policjanci. Aby zapewnić sprawny przebieg działań, zaangażowane będą również inne służby, takie jak Krajowa Administracja Skarbowa, Inspekcja Transportu Drogowego oraz Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Dowódca PBOT, płk Mieczysław Gurgielewicz, potwierdził, że żołnierze już prowadzą przygotowania, w tym rekonesans w terenie.

Wojewoda Jacek Brzozowski podkreślił, że choć priorytetem jest bezpieczeństwo państwa, równie ważne jest, aby kontrole były jak najmniej uciążliwe dla osób podróżujących legalnie. Dotyczy to zarówno turystów, jak i mieszkańców czy rolników, którzy w rejonie przygranicznym często posiadają pola po obu stronach granicy.

Decyzja rządu spotkała się z reakcją opozycji. Prezes PiS Jarosław Kaczyński skrytykował wcześniejsze działania na granicy polsko-niemieckiej, pisząc na platformie X o "państwie z dykty" i "chaosie". Równocześnie na niektórych odcinkach granicy z Niemcami pojawiły się osoby związane z tzw. Ruchem Obrony Granic, deklarujące samodzielne "pilnowanie granicy".

Punkty stałej kontroli zlokalizowane będą na przejściach drogowych w Budzisku i Ogrodnikach oraz kolejowym w Trakiszkach, do tego działać będzie 10 punktów doraźnych. Tymczasowe selektywne kontrole na granicy polsko-litewskiej potrwają do 5 sierpnia.