Jak dbać o serce? NFZ podpowiada

Profilaktyka chorób serca i układu krążenia jest skuteczna, jeśli łączy trwałe zmiany w stylu życia i wczesną diagnostykę - przypomina Podlaski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia.

Na rozwój chorób układu krążenia ma wpływ wiele czynników związanych ze współczesnym stylem życia, m.in.: nieodpowiednia dieta, palenie tytoniu, picie alkoholu, stres czy brak aktywności fizycznej. Długotrwałe narażenie na te czynniki może prowadzić do licznych zaburzeń. Tylko przez wyeliminowanie niewłaściwych nawyków, możemy w dużym stopniu zminimalizować ryzyko zachorowania.

Choroby układu krążenia są w Polsce pierwszą przyczyną zgonów (stanowią ponad 40% zgonów). Osobom szczególnie na nie narażonym dedykowany jest Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (ChUK), który ma na celu podniesienie wiedzy i świadomości pacjentów na temat chorób układu krążenia i zdrowego stylu życia, ale przede wszystkim zmniejszenie o 20 procent  zachorowalności i umieralności Polaków z powodu chorób układu krążenia.

Do udziału w programie niepotrzebne jest skierowanie. Wystarczy zgłosić się do swojej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), ponieważ każda placówka POZ posiadająca kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia realizuje program ChUK. Do udziału w programie kwalifikują się pacjenci, którzy spełniają trzy kryteria:

• mieszczą się w przedziale wiekowym od 35 do 65 lat
• nie chorują na: cukrzycę, przewlekłą chorobę nerek, rodzinną hipercholesterolemię ani niektóre z chorób układu krążenia (jeśli na nie chorujesz, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
• nie korzystali z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat

W 2023 r. w województwie podlaskim z programu ChUK skorzystało blisko 20 tys. osób.

Lekarz (lub pielęgniarka) przeprowadzi wywiad i skieruje na badanie biochemiczne krwi (stężenie cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, HDL-cholesterolu, triglicerydów i poziomu glukozy). Pacjent będzie miał również zmierzone ciśnienie tętnicze krwi i określone BMI (indeks masy ciała). Następnie lekarz dokona oceny ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia oraz ustali plan dalszego postępowania medycznego. W przypadku podejrzenia choroby skieruje pacjenta na dodatkowe badania i/lub dalsze leczenie do specjalisty. Pacjent w zależności od potrzeb, otrzymuje również dalsze zalecenia, np. ponownego badania w ramach Programu ChUK za 5 lat. Ważny element programu stanowi edukacja zdrowotna, mająca na celu wprowadzenie zdrowych nawyków i zmianę stylu życia na bardziej aktywny.

Profilaktyka kardiologiczna jest bardzo ważna. Świadomość pacjenta o obciążeniu czynnikami ryzyka, pozwala podjąć kroki prewencyjne, by zatrzymać postęp choroby i uniknąć przedwczesnego zgonu. Program ChUK poza badaniami, oferuje wiedzę na temat chorób układu krążenia oraz zdrowego stylu życia.

• nadciśnienie tętnicze krwi
• podwyższone stężenie cholesterolu we krwi
• uzależnienie od używek: palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu
• nadwaga i otyłość
• niska aktywność fizyczna
• nadmierny stres
• nieracjonalne odżywianie

Aby już dzisiaj zapobiegać tym niebezpiecznym czynnikom warto:

• rzucić palenie
• ograniczyć w diecie: sól, cukier i tłuszcze nasycone (występują m.in. w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz oleju kokosowym i palmowym)
• zadbać o codzienną aktywność fizyczną, choćby spacer
• regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze krwi
• badać stężenie cholesterolu
• ograniczyć spożywanie alkoholu
• kontrolować wagę

W trosce o serce, warto skorzystać z portalu https://diety.nfz.gov.pl/, z którego można pobrać bezpłatne jadłospisy, m.in. plan żywieniowy DASH NADCIŚNIENIE. Portal oferuje też m.in.: porady na temat zdrowego żywienia, filmy edukacyjne, quizy o zdrowych nawykach, e-booki z przepisami.